Ներկան ու անցյալից ետ փախչողը

Ճանապարհը հետս կիսող բարձրահասակ տղամարդը իմ տանից մի քանի քայլ հեռավորության վրա ինձ թողեց մենակ՝ ինքնուրույն ավարտին հասցնելու ամենադժվարը, նա փոքր խաչմերուկից թեքվեց աջ ու կորավ մթության մեջ: Երևի չէր էլ պատկերացնում որ երեկոյան ուշ տուն վերադարձողիս համար ինքը դարձել էր ակամա պաշտպան երևակայական և ոչ երևակայական բոլոր տեսակի փորձանքների դեմ: Մի պահ կարող էի պատկերացնել նաև, որ ես նրա համար հաստատ գոյություն ունեցող միայնությունը կոտրող անհաստատ ուղեկից էի, երևակայական զրուցակից կամ գարեջրակից ընկեր: Մենք միաժամանակ դուրս եկանք բառից և ճանապարհի մեծ մասը քայլեցինք անծանոթների նման՝ մտքում միմյանց հետ զրուցելով:

 Շենքի բակն ինձ համար անվտանգ հատված էր, բայց որքան չէի ուզում վերադառնալ իմ բնակարան, տեսնել մութ պատերը ու առավոտվանից չհավաքած անկողինը: Ձմռան ավարտին մոտ, երկարում են իմ զբոսանքի ժամերը՝ օրվա տևողությանը համապատասխան: Երբեմն սուր ցանկություն է լինում պարզապես նստել բաց պատուհանի մոտ ու շնչել, շնչել, շնչել… ներքևից հարևանս փայտե վառարան է վառում և խողովակներից թանձր քուլայով բաձրացող ծուխը լցվում է իմ բնակարան անգամ փակ փատուհանների ետևից: Բնակարանի մյուս թևը չափազանց մութ ու ցուրտ է առհասարակ տարվա ցանկացած եղանակի օդից, արևից ու կյանքից հաճույք ստանալու համար: Դա է իմ երկարատև զբոսանքների պատճառը:

Ամենադժվարը բակի միջով շքամուտքին հասնելն է՝ այդտեղ են դանդաղում քայլերս: Ճանապարհիս այդ վերջին, կարճ հատվածում ես հասցնում եմ հիշել բոլոր անցածներին և անցյալում համառորեն չհարմարվող Նրան: Մտքի ուժը հզոր է, հիշողությունները յուրատեսակ պատկերներ են ստանում, բայց անսպասելի էր դրանց մարմնացումը տեսնել շքամուտքի դիմացի նստարանին: Նա նայում էր իմ ութերորդ հարկի պատուհաններին՝ հավանաբար համոզված լինելով, որ վաղուց քնած եմ:

Կանգնեցի, թեև հիշում եմ նրա հետ կապված ամեն մանրուք, բայց մոռացել էի արտաքինը, մազերը, ձեռքերը, աչքերը՝  ոչ հայացքը: Փորձեցի ձևացնել, թե չնկատեցի, չճանաչեցի, բայց ձայն տվեց ինքը: Նա կանչեց ինձ անունով և հենց այդ պահին հիշեցի, որ մինչև հիմա Նա իմ անունը չէր ասել, նրա ոչ մի հնչյուն չէր արտասանել և երևի դա է եղել սերը, երբ անանուն, անհասցե,            

անժամ-անպատարագ ես Նրա համար:

 -Բարև, ոնց ես,-ասաց այնպես, ասես երեկ էինք բաժանվել

-Բարև

-Պատուհաններիդ շրջանակները փոխե՞լ ես, հազիվ գտա

-Հա, փոխել եմ, ինչ կա՞, ինչի՞ ես եկել

-Մոռացել էի, եկա վերհիշեմ

-Ի՞նչն էիր մոռացել

-մոռացել էի, թե ոնց ես թարթում աչքերդ, ոնց ես մազերդ կապում, ոնց ես ասում ինձ՝ իմըս

-իմըս,-անկախ ինձանից կըրկնեցի ու հորինածիս վրա ծիծաղս եկավ,- իմըս, բարի գիշեր:

Ստիպեցի ինձ շրջվել ու մտնել շքամուտք, բայց Նա չէր գնում, Նրա հայացքը հետևում էր ինձ ու ցավեցնում աչքերս, որովհետև ես անգիր գիտեմ Նրա դեմքի ամեն մի մկան: Վերջապես խոսեց նորից.

-Առաջ այս ժամին վաղուց քնած էիր լինում

-Գիտեմ, աղջիկները հրավիրել էին զրուցելու ու գարեջուր խմելու, հետո ես դուրս եկա մի անծանոթի հետ միաժամանակ ու նա ուղեկցեց ինձ տուն՝ ինքն էլ այդ մասին չկասկածելով

-կզանգեիր ինձ, ասել եմ չէ, ուր էլ լինեմ, երբ էլ լինի ես կգամ

-«… ու շաղ կտամ հարդագողի փոշին շեմքիդ վրա»

Ժպտացինք մեր բանաստեղծության վաղուց չընթերցված տողը հիշեցրեց երբեմնի հարազատությունը, բայց երկուսիս մեղքի բաժինը գերակշռող էր: Ներկան ու անցյալից անընդհատ ետ փախչողը կանգնել էին իրար դիմաց ու բողոքարկում էին իրենց իսկ հնչեցրած դատավճիռը: Բայց հնացած ցավը թունդ է ու ամեն մեկը չէ, որ կարող է կուլ տալ, ես էլ  այդ թույլերից եմ: Շքամուտքից դուրս թափանցող դեղին լույսը հիվանդ երանգներ էր ավելացրել նրա դեմքին և ես չէի էլ ուզում պատկերացնել, թե ինչ կա հիմա իմ հայացքի մեջ, արդյոք հասկացե՞լ է, որ մոռացել էի իր մազերը, ձեռքերը, աչքերը՝ ոչ հայացքը:

-Դեռ գրու՞մ ես,- հարցրեց կիսաժպիտ

-քիչ, շատ քիչ

-Իմ պակասն է

-հանգիստ, հանդարտ կյանքից է, գրելու համար սրտեր կոտրել է պետք, անընդհատ սիրահարվել ու բաժանվել է անհրաժեշտ

-ի՞նչն է խանգարում

-երևի…դու…դու ես խանգարում, ինչ որ մի բան քեզ ետ է բերում միշտ

-ու ետ տանում…

Երկուսս էլ հասկացանք, որ այս վերջին անգամն է, երբ հանդիպում ենք իրար հիշելու համար: Ես անխոս շրջվեցի և առաջին անգամ թիկունքիս չզգացի նրա հայացքի այրոցը ու առաջին անգամ անհամբերությամբ բարձրացա բոլոր ութ հարկերը՝ չբողոքելով մշտապես անսարք վերելակից: 

Գարեջիրից թեթև թմրածությունը անցել էր, սիրո ու բաժանումի մեջ եղած տարածությունը կրճատվել էր հազար անգամ և կյանքը առաջվա պես հրաշալի էր: Գարնանը ամեն ինչ ավելի լավ կլինի, երբ հարևանս այլևս վառարան չի վառի և ես կնստեմ բաց պատուհանի մոտ ու կշնչեմ, կշնչեմ…կշնչեմ:

Անի Մաղաքյան 

Կարդացեք TV ալիք շաբաթաթերթում