Եթե դու մի օր դադարես կարդալ, Ես էլ երբեք չեմ գրի… Այլևս չի լինի աշխարհի վրա քո մասին ոչ մի տող… Կլինի Շեքսպիրը, Լորկան… մարդիկ կկարդան Կորտասար, Կկարդան Եսենին…Հերման Հեսսե… Ես անսահման կսիրեմ Սահյան, Հեմենգուեյ… բայց էլ երբեք չեմ գրի… …եթե դու մի օր դադարես կարդալ…

Поиск по этому блогу

пятница, 18 февраля 2011 г.

Իմ հայրը հսկա է ՇԱՌԼ ԱԶՆԱՎՈՒՐ


Ծնողներս հանդիպել են Մոնրեալի համալսարանում: Այն ժամանակ նրանք շատ երիտասարդ էին և հաճախում էին նույն դասախոսություններին, և որ ամենակարևորն է տառապում էին միևնույն բարդույթներով:

16 տարեկանում հորս հասակը 1 մետր 84սմ էր, մայրիկինս` մի քիչ պակաս: Այսպիսի յուրահատկությունը երկուսին էլ հրահրում է մի տեսակ առանձնանալ հասակակիցների ընկերախմբից: Նրանց զույգը կազմվեց այսպես ասած` բնական ճանապարհով:

Թեև մայրիկիս հասակը զգալի բարձր էր, բայց դա նրան չէր խանգարում ուրախ և անմիջական աղջիկ լինել:

Հայրս բարի մարդ էր: Շուտով նա դառնում է համալսարանի բասկետբոլի թմի խաղացող: Նրա բարձր հասակը, բնականաբար, շատ էր օգնում գնդակը ցանց նետել:

Սակայն բողոքները սպասեցնել չտվեցին: Հորս հասակը չէր դադարում աճել, և հակառակորդ թմի խաղացողները գտնում էին, որ իրադարձությունների այսպիսի ընթացքը արդար խաղ չի կարող ապահովել: Ինչպե՞ս դիմադրել այն խաղացողին, որի համար բավակն է ձեռքը բարձրացնել, որպեսզի գնդակը ցանցը գցի:

Եվ այսպես` ընդունվեց ոչ երկիմաստ խնդրանք` հանել նրան թմի կազմից, ինչն էլ շուտով արվեց:

Քիչ-քիչ ծնողներս դարձան մերժվածներ համալսարանում, իսկ հետո նաև քաղաքում:

Իրենց միայնակ զգալով փոքր մարդկանց քաղաքում` 18 տարեկանում նրանք ամուսնանում են: Շնորհիվ իր ունեցած ոչ մեծ կապիտալի հայրս Մոնրեալի արևելքում գտնվող մի գյուղում գնում է որսորդության և ձկնորսության պարագաների խանութ: Հետո ծնողներս ծայրամասում կառուցում են փոքրիկ տնակ: Այնտեղ նրանք ապրում էին խաղաղ ու երջանիկ:

Սկզբում տեղացիների մոտ նրանք հետաքրքրություն առաջացրին , բայց հետո նրանց ընդունեցին որպես հարևաններ և ընկերներ:

Ես ծնվեցի նրանց այնտեղ տեղափոխվելուց մեկ տարի անց: Բոլորը զարմանքով ընդունեցին, որ ես ի տարբերություն ծնողներիս կունենամ ամենասովորական հասակ:

Հայրությունը ծնողիս դարձրեց քնքուշ, իր երեխայի քմահաճույքներով ապրող հայր:

Նա անըդհատ զբաղվում էր ինձ հետ և նշանակություն էր տալիս իմ անգամ ամենափոքրիկ շարժմանը: Գիշերները արթնանում էր, որպեսզի ստուգի` արդյոք ամեն ինչ լավ է:

Նա ժամերով նայում էր ինձ, սպասելով, թե երբ կարթնանամ , որպեսզի նորից ինձ հետ ժամանակ անցկացնի : Հիշում եմ, որ նա ինձ թվում էր հսկայական լոբի, որի գագաթը հազիվ էր երևում: 21 տարեկանում հորս հասակը դեռ աճում էր և հասել էր 2 մետր 6սմ: Ստիպված եղան 2 անգամ փոխել ծնողներիս մահճակալը, որը առանց այդ էլ սովորականից բավական երկար էր:

Իսկ ես աճում էի դանդաղ: Երբ սովորեցի քայլել, հայրս, որը շատ էր սիրում զբոսնել ինձ հետ, ստիպված էր լինում կիսով չափ կռանալ, որպեսզի բռնի ձեռքս:

Երբ նա ինձ թռցնում էր իր ձեռքերի վրա , ես միշտ վախենում էի կպչել ամպերին և մնալ այդպես կախված:

Հայրս ամեմենաքնքուշ և ամենանուրբ մարդն էր, որ կարելի է երբևէ պատկերացնել: Նա սիրո մարմնացումն էր: Ես երբևէ չեմ հանդիպել ավելի հոգատար մեկի:

Անչափ ուշադիր էր մորս նկատմամբ: Բացի այդ նա միշտ պատրաստ էր օգնել հարևաններին, ում նայում էր վերևից ներքև, բայց ոչ երբեք բարձրից:

Հարևանների երեխաները սկզբում կարկամում էին, բայց ի վերջո այնքան սիրեցին նրան, որ ես երբեմն խանդում էի:Նրանք շատ էին սիրում խաղալ հորս հետ:

Անցնում էին տարիներ, իսկ հորս հասակը անընդհատ աճում էր, թվում էր` նա պետք է միշտ հասակ առնի: Մահճակալից հետո ծնողներս ստիպված էին մեծացնել դռները, բարձրացնել տանիքը, վաճառել մեքենան և փոխարենը գնել մեկ ուրիշը` բարձրացվող տանիքով: Հայրս և մայրս այս ամենին մոտենում էին փիլիսոփայորեն և հումորով:

Բոլոր բժիշկները, ում դիմում էին ծնողներս, շփոթվում էին կասկածանքների մեջ:

Միացյալ Նահանգներից անվանի պրոֆեսորներ էին գալիս, որպեսզի հետազոտեն հորս ֆենոմենը: Բժշկական ամսագրերում տպագրվում էին բազմաթիվ հոդվածներ այս դեպքի մասին: Անգամ կրկեսի տնօրեններից հետաքրքիր առաջարկներ էին լինում: Իսկ հայրս դառնում էր ավելի ու ավելի բարձրահասակ:

Երբ ես համալսարան ընդունվելու տարիքում էի , սկսեցի հրաժարվել նրա հետ քայլելուց: Ես ամաչում էի լինել տոնավաճառային հրաշքի որդին և նախընտրում էի ձևացնել, թե նրա հետ ընդհանուր ոչինչ չունեմ: Մտահոգված լինելով նրա վրա սևեռված հայացքներից` ես չէի նկատում այն տխրությունը, որը կամաց-կամաց հաստատվում էր նրա աչքերում: Այդուհետ ինձ համար ամենակարևորը աննկատ դառնալն էր: Ես չէի ուզում, որ ինձ նրա կողքին տեսնեն: Ես բացի նրա հասակից ուրիշ ոչինչ չէի նկատում նրա մեջ:

Իսկ հայրս քիչ-քիչ կորցնում էր իր ինքնավստահությունը: Նա ավելի շատ ժամանակ էր անցկացնում իր արհեստանոցում փակված ` ձկնորսական կարթեր սարքելով: Նրա առողջությունը գնալով վատանում էր: Բժիշկները միաձայն միևնույն ախտորոշումն էին տալիս ` հսկաները երբեք չեն ապրում մինչ ծերություն: Եվ եկավ այն օրը, երբ հայրս գամվեց անկողնուն և էլ երբեք վեր չկացավ:

Միայն այդ ժամանակ ես հասկացա, թե ինչ ցավ եմ պատճառել նրան: Եվ առաջին անգամ գիտակցեցի այն մեծ սիրո չափը, որ նա պարգևում էր ինձ ամեն օր: Ես զղջում էի:

Օրեր էի անցկացնում նրա անկողնու մոտ, օգնում էի ուտել, խմել, ինչպես ինքն էր դա անում, երբ ես փոքր էի: Ես թերթ էի կարդում նրա համար, պատմում էի գյուղի վերջին բամբասանքները: Հաճախ ես պարզապես նստում էի և նայում նրան` բռնելով ձեռքը:

Ես բացահայտում էի մեծագույն սերը, որը երբևէ պետք է իմանայի: Բայց արդեն ուշ էր: Երբ ես մտահոգվում էի մյուսների հայցքներով, հայրս սպասում էր միայն մի հայացքի` իմ հայացքին:

Մի գարնանային առավոտ նա մահացավ ` առանց որևէ բառ ասելու և առանց հայացքը ինձանից հեռացնելու:

Նրան թաղեցին փոքրիկ գյուղական գերեզմանատանը` մեր տանից ոչ հեռու:

Ես հաճախ եմ գալիս նստելու երկար գերեզմանաքարի մոտ, որի տակ հավերժ ննջում է այն մարդը, ով ինձ նվիրեց նույնքան մեծ սեր, որքան ինքն էր ` <<Այդ հերոսը, այդքան քնքուշ հայացքով>>:

Թարգմանեց Անի Մաղաքյանը

Комментариев нет:

Отправить комментарий